80 jaar vrijheid - herdenkingen

In 2025 staan we stil bij een bijzondere mijlpaal: 80 jaar vrijheid in Nederland en ook in de gemeente Zutphen. Het is een moment om te herdenken, te vieren en om na te denken over de waarde van vrijheid in ons dagelijks leven.

Vrijheid voelt als vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Dit jaar staan we daar extra bij stil.

In 2025 vinden de volgende herdenkingen plaats.

27 januari - Holocaust herdenking

Maandag 27 januari herdachten we dat het dit jaar 80 jaar geleden is dat het concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd. Uit Zutphen en Warnsveld werden hier bijna 400 mensen vermoord. In de Synagoge in Zutphen was deze herdenking. Er waren bijdragen van de Kennedyschool en het Isendoorn college, Riet Mendel (dochter van Holocaust overlevenden) en muziek van Ella Visser van Mayn Kholem. Ook sprak Burgemeester Wimar Jaeger: “De afgelopen 80 jaar herdachten we de vermoorde mensen in de concentratiekampen. En we hebben ook altijd herdacht om goed te onthouden dat zoiets nooit meer mag gebeuren. Helaas kunnen veel mensen nog niet zijn wie ze willen zijn. Veel Joodse mensen in Nederland, net als mensen uit de LHBTQIA+ community en steeds meer Nederlanders die in andere landen geboren zijn, voelen zich steeds meer bedreigd om wie ze zijn.

Wat ik belangrijk vind, is dat we over onszelf nadenken: hoe zit het eigenlijk met mij? Sluit ik soms anderen buiten? Beoordeel ik anderen soms ook om hoe ze eruit zien? Of omdat ze iets anders geloven dan ik? Denk dan terug aan de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust en denk: om te voorkomen dat zoiets nog een keer gebeurt, zorg ik dat iedereen erbij hoort. Want anderen de vrijheid geven, is de beste manier om een nieuwe holocaust te voorkomen.”

12 februari - Plaatsing en onthulling plaquette Walraven van Hall

Bij het bankgebouw aan de IJsselkade 12 wordt een herdenkingsplaquette onthuld. Van 1931 tot februari 1940 woonde daar Walraven van Hall. Hij was bankier bij Bank Oyens & van Eeghen te Zutphen. In mei 1943 richtte hij het Nationaal Steunfonds op om het verzet te financieren. Het steunfonds was een unieke organisatie in Europa.
Walraven van Hall werd verraden op 12 februari 1945 in Haarlem en door de bezetter gefusilleerd. Burgemeester Wimar Jaeger en Julie Habraken, kleindochter van Gijs van Hall (de oudere broer van Walraven van Hall en de latere burgemeester van Amsterdam) onthullen de herdenkingsplaquette aan de IJsselkade 12.
Benieuwd naar zijn verhaal? De film Bankier van Verzet is een verfilming over het ware leven van Walraven van Hall in de Tweede Wereldoorlog. De film draait 11 februari in Luxor en 12 februari in Cinemajestic voor middelbare scholen. Wilt u erheen met uw school? Stuur dan een mail naar kabinetszaken@zutphen.nl.

Programma

14:15 - 14:30 uur Ontvangst Lekker aan de IJssel
14:32 uur Welkom door Pieter Arkesteijn, initiatiefnemer
14:35 uurBurgemeester Wimar Jaeger
14:45 uur Citaten ter herdenking van de 80e sterfdag van Walraven van Hall door Pieter Arkesteijn
14:50 uurDe Stadsdichter Otteline van Panthaleon van Eck draagt haar gedicht IJsselkade 12 voor
15:00 uur Verzamelen aan de IJsselkade voor onthulling plaquette

28 maart - Herdenking monument Molenbult

Vrijdag 28 maart vanaf 11.00 uur
Locatie: bij het monument op het Thateplantsoen

We herdenken de slachtoffers van de Duitse V1 ontploffing op de Molenbult op 28 maart 1945. Twaalf mensen kwamen hierbij om het leven, zo'n twintig huizen werden verwoest.

Samen met de leerlingen van groep 7/8 van de adoptieschool Adriaan van den Ende herdenken we de ramp waarbij 12 mensen om het leven kwamen en 20 huizen werden vernield.

Na afloop is er gelegenheid tot napraten bij met koffie in De Eekschuur aan de Bonendaal. Nabestaanden en belangstellenden zijn van harte welkom hierbij aanwezig te zijn.

31 maart - Herdenking monument IJsselkade

Op 31 maart is het 80 jaar geleden dat de verzetsstrijders Boxtart, Van Heemstra, Gerritsen, Hartoch, Lammers, Lier, Van Oostveen, Oskam en Sonneberg in opdracht van de beruchte SS'er Ludwig Heinemann ('het Beest van Zutphen'), op de IJsselkade met geweervuur ter dood gebracht zijn als straf. Hun levenloze lichamen werden daarna in de IJssel gedropt. 1 van de 10 overleefde de executie op wonderbaarlijke wijze. De kogel raakte W. van Benthem op een knoop en ketste af. Hij hield zich voor dood, werd in de rivier gegooid en bracht zichzelf in veiligheid.

Meer informatie volgt.

4 april - Herdenking Witte Kruisje

Vrijdag 4 april vanaf 11.00 uur
Locatie: bij het Witte Kruisje op het Paul van Borkplantsoen in Leesten-Oost.

Deze herdenking is bij het Witte Kruisje op het Paul van Borkplantsoen in Leesten Oost. Het Witte Kruisje markeert de plek waar corporaal A.P. Periard op 4 april 1945 als één van de eerste Canadese militairen is gesneuveld bij de bevrijding van Leesten.

De herdenking vindt plaats samen met adoptieschool Kindcentrum Lea Dasberg, groep 6.

4 april - Herdenking Canadezen monument

Op vrijdag 4 april vanaf 13.30 uur
Locatie: bij het Canadezenmonument aan de Kerkhofweg

Herdenking van de 36 op toenmalig Warnsvelds grondgebied gesneuvelde Canadese militairen. De herdenking vindt plaats samen met groep 8 van adoptieschool CBS Arcade, Warnsveld.

5 april - Bevrijdingsdag Warnsveld

Meer informatie volgt.

8 april - Bevrijding stad Zutphen

Meer informatie volgt.

11 april - Herdenking bij De Put van Morgan

Vrijdag 11 april vanaf 11.30 uur
Locatie: de Put van Morgan gelegen aan de oprijlaan naar Huis ‘t Velde

Herdenking van Cpl. Patrick B.G. Morgan, wiens lichaam op 5 april 1945 werd gevonden in een bunker bij Huis ’t Velde.

De herdenking is samen met klas 6 van de Vrije School De Zonnewende uit Zutphen

14 april - Herdenking De Hoven

Meer informatie volgt.

18 april - Herdenking Vergeten Slachtoffers Het Groot Graffel

Vrijdag 18 april vanaf 13.30 uur
Locatie: het terrein van GGNet. Start in de Vredeskapel.

Samen met de leerlingen van de klassen 3 van adoptieschool het Isendoorn College herdenken we de overleden psychiatrische patiënten die omkwamen door oorlogsgeweld of eerder naamloos werden begraven in vak D van de begraafplaats in Warnsveld.

3 mei - Herdenking Joodse begraafplaats

Meer informatie volgt.

4 mei - Dodenherdenking

Meer informatie volgt.

5 mei - Bevrijdingsdag

Meer informatie volgt.

10 mei - Herdenking gesneuvelde Nederlandse militairen

Deze herdenking vindt plaats op de Oude begraafplaats.

Meer informatie volgt.

12 juni - Hedenking Tuin der Bezinning

Meer informatie volgt.

1 juli - Keti Koti

Tijdens Keti Koti staan we stil bij de officiële afschaffing van de slavernij. Keti Koti betekent ‘ketenen gebroken’ in Sranantongo, een taal die oorspronkelijk in Suriname werd gesproken tussen slaven en planters.

Meer informatie volgt.

15 augustus - Indiëherdenking / Eind van de Tweede Wereldoorlog

Meer informatie volgt.

14 oktober - Bombardement Zutphen

Op 14 oktober herdenken wij het Bombardement van de binnenstad van Zutphen, 81 jaar geleden.