Door klimaatveranderingen en extreem warme zomers met temperaturen boven de 35°C hebben meer en meer bomen last van stamverbranding. Gezien die steeds extremere zomers en de zichtbare gevolgen daarvan, gaan we nieuw aangeplante bomen na aanplant beschermen tegen bastverbranding om kostbare investeringen in bomen te beschermen.
Bastverbranding
In de afgelopen jaren hebben we te maken met steeds warmere en drogere periodes in het voorjaar en zomer. Dit in combinatie met droogtestress en een felle brandende zon op de stammen met een dunne bast, zorgen voor afsterving van het bastweefsel. In de namiddag uren tussen 15.00 uur en 17.00 uur, wanneer de zon in het westen tot zuidwesten staat, kan de temperatuur op de bast oplopen tot wel 45 graden. De sapstroom koelt de bast dan niet meer genoeg af, of temperatuurverschillen in de bast zorgen ervoor dat het hout gaat werken.
Vaak is deze bastverbranding het eerste jaar nog niet te constateren. Zodra echter de diktegroei van de boom plaatsvindt (medio september) of wanneer de sapstroom in het volgende jaar op gang komt, kun je langzaam aan de zuidwestzijde van de boom een vergrijzing/verkleuring op de stam waarnemen. Na enkele weken zal de bast openscheuren vanaf de stamvoet tot 1,5 à 2 meter hoogte.
Enkele keren vindt de bastverbranding ook plaats hoger in de kroon, maar altijd op plaatsen waar het blad van de boom geen schaduw of verkoelend effect door verdamping biedt op de stam. Op plekken waar de bast openbarst, ontstaan zwakke plekken waar de boom vatbaar wordt voor binnendringende schimmels en is vaak de boom ten dode opgeschreven.
Zeker pas verplantte bomen of bomen die plotseling blootgesteld worden aan zon kunnen hier last van hebben, omdat de beperkte hoeveelheid wortels ervoor zorgt dat de boom niet genoeg water op kan nemen.
Bomen beschermen
Bomen met een dunne bast lopen het meeste risico op beschadiging door bastverbranding. Van oudsher vallen daaronder Acer (Esdoorn), Alnus (Els), Carpinus (Haagbeuk), Fagus (Beuk) en Tilia (Linde). Na aanplant gaan we deze bomen goed beschermen.
Hoe?
Stamcoating is een oude methode die in het verleden al veel gebruikt werd in Centraal Europa, maar ook in West-Europa om bijvoorbeeld fruitbomen te beschermen tegen vorstscheuren. Bomenwitsel een biologisch middel vormt een fysische barrière en maakt de stam minder toegankelijk voor schadeverwekkers. Beschermt in de winter tegen vorstscheuren en in de zomer tegen zonnebrand.
Nadeel is de esthetische waarde: niet iedereen waardeert de witgekalkte stammen van bomen in de openbare ruimte.
Vanaf mei behandelen we in de gemeente nieuw geplante bomen.