Dienstencentrum: vragen en antwoorden over het asielbeleid, aantallen en verblijfsduur

Op een dienstencentrum werken partijen die verantwoordelijk zijn voor de eerste fase van de asielprocedure. Het gaat onder andere om de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND), Vluchtelingenwerk Nederland (VWN), GGD en medische diensten. Hierbij vangt het COA in het dienstencentrum maximaal 250 asielzoekers op.

Deze asielzoekers zetten de eerste stap in de asielprocedure. Dit is de intakefase, die nog voorafgaat aan de werkelijke asielprocedure. Het is een fase waarin asielzoekers diverse checks krijgen ten aanzien van identiteit, achtergrond en gezondheid.

Na afronding van deze intakefase, die gemiddeld 3 en maximaal 6 weken duurt, worden zij begeleid naar een een opvanglocatie (azc).

Het dienstencentrum staat los van het azc aan de Voorsterallee in Zutphen.

De asielzoekers die in het dienstencentrum komen, zijn pas kort in Nederland. Op het dienstencentrum doorlopen ze de intakefase van het asielproces.

Er is grote behoefte aan een opvang van deze asielzoekers in combinatie met kantoorvoorzieningen voor partijen die verantwoordelijk zijn voor de asielprocedure. Hierdoor worden ook andere locaties ontlast waar deze processen worden georganiseerd.

Omdat landelijk de instroom van asielzoekers groot blijft, hebben het COA en de gemeente al langere tijd gesprekken over uitbreiding van activiteiten van het COA in de gemeente Zutphen. Het COA heeft namelijk goede ervaringen met de gemeente rond de opvang van asielzoekers in het azc aan de Voorsterallee.

De gemeente Zutphen maakt zich sterk om deze extra inspanning te leveren, omdat dit aansluit bij de identiteit van gemeente Zutphen. Vanuit humanitaire overwegingen vindt Zutphen dat asielzoekers recht hebben op een snelle behandeling van hun asielverzoek en duidelijkheid of een asielprocedure kan worden opgestart of niet.

Als gemeente nemen we niet alleen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. De komst van het centrum biedt ook kansen op het gebied van werkgelegenheid. Er ontstaan zo’n 100 banen in alle lagen van de arbeidsmarkt, van zorg en begeleiding tot facilitaire diensten en beveiliging. Daarnaast geeft de komst van een dienstencentrum een impuls aan de lokale economie door de levering van goederen en diensten.

Op dit moment vangen wij 740 asielzoekers op in het Asielzoekerscentrum aan de Voorsterallee. Met dit aantal voldoen wij ruim aan de Spreidingswet.

De huidige asielzoekers rekenen wij dus al mee. De extra 250 plaatsen voor asielzoekers worden nog niet meegerekend.

In een azc zijn mensen die nog in het asielproces zitten, of mensen die het asielproces al hebben doorlopen en in afwachting zijn van huisvesting (statushouders).

In het dienstencentrum komen alleen mensen die pas in Nederland zijn aangekomen en zich hebben aangemeld bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Zij moeten nog starten met hun asielaanvraag. In Zutphen doorlopen zij dan de eerste stap: de eerste gehoorfase.

Voor de eerste toetsing is dus maar een korte periode nodig. Daarom verblijft een asielzoeker maar een korte tijd in het dienstencentrum: gemiddeld 3 weken en maximaal 6.

Na deze eerste fase gaat de asielzoeker door naar een asielzoekerscentrum.

Iemand die asiel wil aanvragen in Nederland meldt zich in principe aan in Ter Apel. Daar worden zij geregistreerd.

In Ter Apel kunnen zij ook de eerste stap doen in het proces van aanvraag verblijfsvergunning. Maar dat kan ook op een andere locatie, bijvoorbeeld bij Dienstencentrum Zutphen. Hier wordt alleen de eerste gehoorfase dan gedaan. Na deze eerste gehoorfase (ma ongeveer 3 ween) gaat de asielzoeker door naar een regulier azc. Dienstencentrum Zutphen ontlast hiermee het aanmeldcentrum van Ter Apel.

Dienstencentrum Zutphen is geen aanmeldlocatie, er is geen sprake van spontane aanloop.

Net als in Zutphen, is er in Budel geen spontane aanloop. Maar in Budel gaat het om een zeer grote opvanglocatie (net als in Ter Apel). Hier worden ook andere stappen in de asielprocedure doorlopen en een asielzoeker verblijft er vaak langer dan zes weken.

In het dienstencentrum zullen medewerkers van verschillende organisaties en het COA gaan werken. Elke organisatie gaat zelf personeel werven. Waarschijnlijk zullen er ook wervingscampagnes in de regio gestart moeten worden.

We verwachten dat er in totaal zo'n 100 arbeidsplaatsen zullen ontstaan.

Daarnaast geeft een dienstencentrum een economische impuls aan de gemeente door extra afzet van goederen en diensten.

De asielzoekers in het azc hebben al een lopende of afgeronde asielaanvraag. Deze asielzoekers verblijven hier voor een lange periode. Hierbij is er veel aandacht voor integratie.

De asielzoekers in de opvang van een dienstencentrum bevinden zich nog in het startstadium van hun asielaanvraag. Ze verblijven maar een korte periode in de opvang en bevinden zich in emotioneel andere omstandigheden.

Daarnaast is er op het huidige azc fysiek geen ruimte om een dienstencentrum te huisvesten.

Nee. Het dienstencentrum in Zutphen is een nieuw en uniek concept. Wel zijn er goede ervaringen met de opvang van asielzoekers in de eerste fase van het asielproces op kleinere opvanglocaties, zoals beoogd in Zutphen.

Er worden maximaal 250 bewoners opgevangen, voor een gemiddeld verblijf van ongeveer 3 en maximaal 6 weken.

Dit is afhankelijk van de procedure.

• Normaal gesproken worden er maximaal 250 mensen geplaatst.
• Zij verblijven hier gemiddeld 3 en maximaal 6 weken.
• We verwachten dat er dagelijks nieuwe bewoners naar het dienstencentrum gebracht worden voor het doorlopen van de eerste fasen van de asielprocedure.

De bezetting hangt samen met de instroom van nieuwe asielzoekers in Nederland. De bedoeling is wel dat de opvangplekken altijd benut worden. Maar dat mensen er niet langer dan 6 weken zijn.